DLA PACJENTA

USŁUGI

CENTRUM ZDROWIA DR MASTEJ

Podmiot Leczniczy (NZOZ)

ul. Staszica 17A

38-200 Jasło

woj. podkarpackie

NIP: 685-19-42-320

REGON: 370430981

e-mail: czdm@op.pl

© Produkcja & własność: Dr Mastej, 2023

Blog prowadzony przez

dr n. med. Mirosława Masteja

CZYSTE POWIETRZE

Człowiek musi oddychać, pić wodę, jeść. Przy czym, o ile nie oddycha przez kilka minut to umrze, a bez wody czy jedzenia wytrzyma dużo dłużej. Tlen z powietrza jest niezbędny do przemiany materii, a w drugą stronę, z organizmu do powietrza, wydalamy dwutlenek węgla. Myli się jednak ten, kto uważa, że to proste zadanie. Powietrze może być zimne, gorące, suche, wilgotne, a przede wszystkim zanieczyszczone. Całe drogi oddechowe i płuca mają za zadanie oczyścić, odpowiednio nawilżyć i dopasować temperaturę tej porcji powietrza, jaka dociera do pęcherzyków płucnych, czyli delikatnych, niewielkich struktur, w których właśnie dochodzi do wymiany wspomnianych gazów. Miliony bakterii, wirusów, zarodników grzybów, pyłków roślin, cząstek kurzu, dymu i drobinek, jakie zawsze unoszą się w powietrzu atmosferycznym muszą być wychwycone i wydalone z dróg oddechowych dużo wcześniej, przed pęcherzykami płucnymi. W czasie wdechu powietrze jest nagrzewane i nawilżane przez krew przepływającą intensywnie przez błonę śluzową nosa i jamy ustnej. Ta sama błona produkuje śluz, który ma przykleić i wyłapać większe drobinki, jak również wspomniane wirusy i bakterie. Kto z nas nie miał kataru, czy gilów (zwanych też smarkami, kozami lub jeszcze inaczej, zależnie od regionu Polski) w nosie? To właśnie śluz zmieszany z tym wszystkim, co próbowało wniknąć do naszych płuc. Śluz zawiera białe krwinki, przeciwciała obronne, różne białka i inne lepiące się składniki. Wszystko podporządkowane obronie delikatnych głębin płuc, zwłaszcza pęcherzyków płucnych. Podobnie w tchawicy i oskrzelach powietrze styka się ze śluzem, który wyłapuje to, co prześliznęło się przez wcześniejsze bariery. Śluzowi pomagają rzęski, czyli specjalne, mikroskopijnej wielkości wypustki błony śluzowej dolnych dróg oddechowych. Rzęski potrafią się poruszać, a robią to tak, że cały śluz (zwany też flegmą) wypychany jest ku górze. Tak dzieje się u zdrowego, niepalącego człowieka. Rzęski mogą zostać zniszczone, lub sparaliżowane przez palenie papierosów, czy wdychanie szkodliwych substancji. Na szczęście regenerują się, nawet po kilku godzinach czy dniach. Tym nie mniej ciągłe palenie, czy oddychanie zanieczyszczonym powietrzem może dać trwałe uszkodzenia. Często stopniowo, w sposób niezauważalny na co dzień. Dlatego tak ważne jest dbanie o czystość powietrza, jakim oddychamy. W powietrzu mogą znajdować się cząstki o mikroskopijnej wielkości, których nie widzimy gołym okiem. Dlatego specjaliści od jakości powietrza używają wielkości zwanej mikronami lub mikrometrami. 1 mikron to 1 milionowa część metra, lub jak kto woli 1 tysięczna milimetra. Zanieczyszczenia powietrza to mieszanka cząstek o różnych wymiarach. Dla porządku podzielono je na grupy: poniżej 2,5 mikrometra, pomiędzy 2,5 a 5, pomiędzy 5 a 10, oraz powyżej 10. Te większe szybciej opadają na ziemię, ale te mniejsze mogą wiele dni unosić się w powietrzu i możemy ich zupełnie nie wyczuwać oddychając. Nasz układ oddechowych wyłapuje dość dobrze wszystkie cząstki powyżej 10 mikrometrów. O ile oczywiście ma sprawne rzęski, śluzówka jest zdrowa, nie palimy papierosa za papierosem, nie jesteśmy astmatykami czy alergikami. Gorzej radzimy sobie z cząstkami poniżej 5 mikrometrów, a już najgorzej z tymi poniżej 2,5 mikrometra. Takie cząstki łatwo docierają do samych pęcherzyków płucnych, a co gorsza te poniżej 2,5 mikrometra mogą swobodnie przenikać z pęcherzyków płucnych do krwi i dalej z nią do całego ciała. Przykładem takich małych cząstek są drobinki metalowe powstające przy ścieraniu się cylindrów i tłoków silników spalinowych (wcale nie same spaliny!!!). Małe są także drobinki ścierające się z klocków i tarcz hamulcowych. Wiele powstaje także w zakładach przemysłowych, zwłaszcza nie stosujących dobrej jakości filtrów. Doprawdy możliwych źródeł jest wiele. I wcale nie wszystkie związane są z działalnością człowieka. W powietrzu znajdują się pyły wulkaniczne, drobiny z pożarów, drobinki kwarcu powstające podczas erozji gleby, czy piasku. Odkrywano drobinki z piasku saharyjskiego aż na Alasce i Syberii. W naturalnych warunkach deszcze oraz woda potoków i rzek powodują oczyszczanie atmosfery z pyłów i sprowadzenie ich z powrotem do gruntu. W terenach wiejskich ten proces zachodzi łatwiej, podczas gdy w miastach pyły opadają na chodniki, asfalt, dachy i ściany budynków i tylko niewielka ich część spływa do studzienek kanalizacji miejskiej i do rzek. Dlatego tak ważne jest utrzymanie terenów zielonych w miastach, oraz zapewnienie takiej zabudowy zwartej, by naturalne prądy powietrza czy wiatr mogły przynajmniej częściowo wywiać zanieczyszczenia poza miasto. Jeżeli nie ma opadów deszczu, studzienki i odpływy wody z jezdni są niedrożne lub niewydolne oraz zabudowano wysokimi budowlami naturalne ciągi powietrzne w jakimś mieście to smog jest prawie pewny. Prędzej, czy później. Czy można coś zrobić? Na małą skalę, we własnym domu i miejscu pracy można zainstalować oczyszczacz powietrza. Wychodząc zaś "na miasto" w dniach zanieczyszczonych zakładać maskę. Koniecznie, jeśli jeździsz na rowerze, czy biegasz ulicami, po których jeżdżą samochody. Polecam do przeczytania mój artykuł z magazynku hipoalergiczni.pl o jakości powietrza - do pobrania TUTAJ. Niezwykle użyteczny może być także serwis MAPA ZANIECZYSZCZEŃ POWIETRZA. Wysokiej klasy oczyszczacz powietrza Therapy Air iOn kupisz w naszym SKLEPIE, podobnie jak maski przeciwsmogowe.